Ali Babacan, 1967 yılında Ankara'da doğmuştur. TED Ankara Koleji'nden 1985 yılında birincilikle mezun olduktan sonra Orta Doğu Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü'nü tamamladı. ODTÜ'den de birincilikle mezun olan Ali Babacan, 1990 yılında Fulbright bursunu kazanarak, Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti. Babacan, 1990-1992 yılları arasında İllinois'deki ABD Northwestern Üniversitesi Kellogg School of Management'da İşletme dalında yüksek lisans yaptı.
Babacan ailesi başarılı eğitim kariyerleri ile biliniyorlar. Nihayetinde Ali Babacan gibi tüm kardeşleri TED mezunu. Bir ablası doktor, bir ablası da ODTÜ mühendislik bölümü mezunu.
1994 yılında Ankara'ya dönen Ali Babacan ,tekstil sektöründe hizmet veren kendi aile şirketinin başına geçti. 1994 ile 1995 yılları arasında Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'e danışmanlık yapan Babacan, 2001 yılında AKP Kurucu Üyesi ve MKYK üyesi oldu. 58. ve 59. Hükümetlerde Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanlığı görevinde bulundu. 60. Hükümet’te ise Dışişleri Bakanı ve Avrupa Birliği ile müzakerelerde Başmüzakereci olarak görev yapmaktaydı.
Egemen Bağış’ın Devlet Bakanı ve Başmüzakereci konumuna getirilmesinin akabinde sadece Dışişleri Bakanı olarak bir süre görevine devam etti; 1 Mayıs 2009’da gerçekleşen kabine değişikliğinden sonra Dışişleri Bakanlığı’nı Ahmet Davutoğlu’na devretmiştir. Çok iyi derecede İngilizce bilmektedir.
Ali Babacan'ın evli ve Kerem Babacan, Dilara Babacan ve Hilmi Emir Babacan adında üç çocuğu var.