Alpay Özalan, 29 Mayıs 1973 tarihinde İzmir'de dünyaya geldi.
Futbola Altay Spor Kulübü 'nde başlayan Özalan, ilk profesyonel sözleşmesini Soma Linyitspor ile 1991 senesinde imzaladı. Burada 19 maça çıktıktan sonra, 1993 senesinde Beşiktaş'a transfer olan Özalan, burada altı sene forma giydi. Mevkisi gereği fazla gol şansı bulamayan Özalan, yine de forma şansı bulduğu 148 maçta 9 kez rakip ağları havalandırdı.
Ardından Fenerbahçe'ye transfer oldu. Bir sezonda 26 maça çıktı.
2000-03 yılları arasından Aston Villa 'da forma giyen Özalan, buradaki ilk sezonunda 33 maça çıktı. Ligde 14 maç üst üste sahaya ilk 11'de çıkarak takımının en önemli oyuncularından olduğunu gösteren Özalan, bileğinden geçirdiği bir sakatlık nedeniyle sezonu Aralık ayında kapatmak zorunda kaldı ve 2002 Dünya Kupası'nı kaçırma tehlikesi yaşadı.2016 senesinde teknik direktörlük kariyerine başladı ve 2016-17 sezonunda Eskişehirspor 'u çalıştırdı. Daha sonra Samsunspor teknik Direktörü olarak görev yaptı. 2 şubat 2018 tarihinde Türkiye Ümit milli takımının Teknik Direktörü oldu. bu görevinden mayıs 2018 de istifa etti.AK Parti İzmir 2’nci bölge 2’nci sıra milletvekili adayı Alpay Özalan mayıs 2018 tarihinde milletvekilliği aday listesine İzmirden girdi.
