Deniz Baykal, 20 Temmuz 1938’de Antalya’da doğdu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde doktorasını tamamladı. Amerika Birleşik Devletleri’nde, Colombia ile Berkeley Üniversiteleri’nde iki yıl çalışmalarına devam etti.
Baykal, 1973-1980 ve 12 Eylülden sonra 1987-1999 yılları arasında parlamentoda milletvekiliği yaptı. Maliye Bakanlığı, Enerji Bakanlığı, Dışişleri ve Başbakan Yardımcılığı görevlerini üstlendi.
12 Eylül askeri müdahalesinden sonra Çanakkale Zincirbozan Askeri Tesisleri’nde gözetim altında tutuldu.
Cumhuriyet Halk Partisi’nde Gurup Başkan Vekilliği ve Genel Sekreterlik görevinde bulundu.
1992-1999 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanlığı yaptı.
17 ay aradan sonra, 30 Eylül 2000 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanlığına tekrar seçildi.
2002 tarihindeki Türkiye genel seçimlerinde CHP'nin TBMM'ye yeniden girmesiyle Antalya milletvekili olarak seçilen Baykal, 22.Dönem TBMM'de Ana muhalefet partisi genel başkanı olarak görev yaptı.
29 Ocak 2005 tarihindeki CHP Olağanüstü Kurultayı'nda rakibi Mustafa Sarıgül'den daha fazla oy alan Baykal, genel başkanlık görevine devam etti ve koltuğunu korudu. 19-20 Kasım'da toplanan 31. Olağan Kurultayda 1158 oyun tamamını alarak tekrar genel başkanlığa seçildi.
2007 seçimlerinden önce CHP'nin de içinde bulunduğu sol ittifakı,22 Temmuz 2007'de yapılan Genel Seçimleri'nde %20,8 oy aldı. Deniz Baykal 26 Nisan 2008'de yapılan CHP 32. Olağan Kurultayı'nda 1231 delegeden 1021'inin oyunu alarak tekrar genel başkan seçildi.
Deniz Baykal,10 Mayıs 2010 tarihinde kendisine kurulan kaset kumpasının ardından genel başkanlık görevinden istifa ettiğini açıkladı.Baykal 1963 yılında Olcay Baykal ile yaptığı evlilikten 2 çocuk sahibi oldu. 3 torunu vardır.
Deniz Baykal'ın geçtiğimiz yıllarda beyninde pıhtı atmıştı. Damar tıkanıklığı nedeniyle anjiyo da olan Baykal 2017 yılında 51 gün yoğun bakımda kalmıştı.
Beynindeki ana damarın tıkalı olması nedeniyle yoğun bakım servisinde tedaviye alınan Baykal, yoğun bakımdan çıktıktan sonra Almanya'da da tedavi görmüştü.Deniz Baykal,hayatını kaybetti.