Emel Sayın,1945 tarihinde Sivas'ın Şarkışla ilçesinde doğmuştur.1926'da Türkiye'ye gelen muhacir bir aile olan Suat ve Ahmet Sayın'ın 4 kız çocuklarından en büyüğüdür. Şenel, Fatoş ve Hülya adlarında kız kardeşleri vardır. Anne ve babası Toprak Mahsulleri Ofisinde çalışıyorlardı.
Sayın, ilkokula anneannesinin yanında, Kayseri Cumhuriyet İlkokulunda başlar.Okuldaki şarkı yarışmalarında hep birinci olur. Ortaokulu ailesinin yanında Konya'da okur. Sonra Üsküdar'a taşınırlar.
13 yaşındayken Arif Sami Toker'den müzik dersleri almaya başlar. Sonraki yıllarda Münir Nurettin Selçuk'tan da dersler alır ve yeteneği ile dikkat çekmeye başlar. Edirne, Uzunköprü Gazi Turhan Bey Ortaokulu ve Çapa Anadolu Öğretmen Lisesinden mezun olur. Lise eğitimini Edirne'de tamamladıktan sonra üç yıl boyunca İstanbul Belediye Konservatuarı'nda, Münir Nurettin Selçuk'un da hocalığını yapmış olan Alis Rosenthal'dan şan dersleri alır. Bu arada Hürriyet Haber Ajansı'nın açtığı yarışmada Münir Nurettin Selçuk'a ait klasik bir eser okuyarak 'Ses Kraliçesi' seçilir.
İlk kez 17 yaşında sahneye çıkmaya başlayan Sayın,1963 yılında Ankara Radyosu'nun sınavını kazanarak, buradaki yedi yıllık hizmetine başkazanan sanatçı, Egemen Bostancı'nın teklifiyle İstanbul'a taşındı ve İstanbul Radyosu'na geçti. Lalezâr Gazinosu'nda assolist olarak sahne almaya başladı.
1974 yılında çekilen Mavi boncuk adlı filmi Tarık Akan'la oynadığı en güzel filmlerinden birisidir. Bu filmde Emel Sayın, Münir Özkul, Halit Akçatepe, Zeki Alasya, Metin Akpınar, Tarık Akan ile başrolü paylaştı.
50’den fazla albümü olan Emel Sayın,piyasaya 500’den fazla şarkı kazandırmıştır. Aynı zamanda da 100’den fazla sinema filmi ve dizide rol almıştır. Ünlü şarkıcı son olarak 2008 yılında Aşkım Aşkım adlı dizi de Mehmet Ali Erbil ile başrol oyunculuğunu paylaşmıştır.
Emel Sayın'a 1998 yılında Türkiye Cumhuriyeti hükümeti tarafından Devlet Sanatçısı unvanı verilmiştir.
1966 yılında 21 yaşındayken ilk eşi İsmet Kasapoğlu ile evlendi.1975 yılında boşanan çift bir yıl ayrı kalabildi ve 1976'da tekrar nikah masasına oturdu. 1979 yılında tekrar boşandı.
Emel Sayın,1979'un 20 Haziran'ında Gazinocular Kralı Fahrettin Aslan'ın oğlu Selçuk Aslan'la fırtınalı bir evliliğe adım atar. Eylül 1981'de ayrılırlar.
Emel Sayın,daha sonra 1986 tarihinde Amerikalı David Younnes ile evlendi.1999 yılında boşandılar.